Voetbal Eindhovense voetbalclub wil geen spookrekeningen meer en probeert schoon schip te maken
Hoe een Servische ‘makelaar’ PSV in zijn greep kreeg
PSV deed sinds 1999 zaken met Vlado Lemic. Zonder dat de buitenwereld het merkte, vergrootte de Serviër z'n macht binnen de club. Een tweeluik over de Philips Sport Vereniging.
Door onze redacteuren
JOEP DOHMEN en KOEN GREVEN
In het lommerrijke Herenthout, in de Belgische Kempen, houdt een vrouw in badhanddoek de deur van de villa van de Servische spelersmakelaar Vlado Lemic op een kier. Is hij thuis? De deur gaat dicht en, na hoorbaar overleg, weer open. Met een glimlachje zegt de vrouw: „Nee, hij is in het buitenland."
Al weken speelt Vlado Lemic verstoppertje. Terwijl de interne machtsstrijd bij de kersverse landskampioen PSV het nieuws bepaalt, is de hoofdrolspeler onaanspreekbaar. „Ik ben geen man van de publiciteit", e-mailt de zakenman die de halve selectie van PSV in zijn greep zou hebben en innige banden onderhoudt met technisch manager Stan Valckx en PSV-scout Piet de Visser.
Een paar weken geleden trok de platte kar met de kampioensploeg door Eindhoven, maar sindsdien rommelt het. Heurelho Gomes, de grootste ster van PSV, haalt vlak na het titelfeest uit in Voetbal International. Daarin neemt de doelman algemeen directeur Jan Reker op de korrel. Gomes heeft geen vertrouwen meer in Reker: „Hij eruit of ik eruit." Ook technisch manager Stan Valckx zoekt de publiciteit. Hij vindt Reker „nalatig" en Piet de Visser, scout van PSV, stapt op: „Met die man wil ik niet meer werken." Reker - bijnaam Pinokkio -heet onbetrouwbaar te zijn, zou zijn beloftes niet nakomen.
De publiciteit komt voor de meeste PSV-spelers als een verrassing. Het is niet zo dat de spelersgroep massaal tegen Reker is. Achter de 'aanval' zit Vlado Lemic weten Reker en zijn medestanders. Lemic zou niet accepteren dat de directeur „schoon schip" maakt en zijn invloed wil breken.
Reker maakt inderdaad schoon schip. Valckx wordt op non-actief gezet, met Lemic wordt gebroken en De Visser stapt zelf op. EnGomes? De wonderkeeper die het vuurtje ontstak gaat vervoegd met vakantie naar Brazilië. Hij zint op een transfer.
Wat is aan de hand in Eindhoven? Wat zit er achter de breuk in het management van de Philips Sport Vereniging? En welke rol speelde handelaar Vlado Lemic?
NRC Handelsblad sprak de afgelopen weken met betrokkenen, binnen en buiten de landskampioen. Dat gebeurde deels op basis van anonimiteit. De speurtocht begint negen jaar geleden, bij toenmalig trainer Erik Gerets, een van de iconen van de voetbalclub.
In de zomer van 1999 wordt de Belgische oud-voetballer Gerets de nieuwe trainer van PSV. Hij onderhoudt nauwe banden met de Servische spelersmakelaar Ranko Stojic. Bij elke club waar Gerets aan de slag gaat, duikt Stojic op om voetballers af te leveren. Kwade zaken, zeggen oud-collega's. Goede vrienden, zeggen ze zelf.
Met Stojic is van alles aan de hand. Hij stopte drie hulptrainers van Club Brugge enveloppen met geld toe, toen Gerets daar hoofdtrainer was. Gerets, als voetballer al eens wegens omkoping geschorst, ontkent daar iets mee van doen te hebben. Als Gerets trainer bij PSV wordt, verhuist Stojic mee. Daar levert hij bijvoorbeeld doelman Ivica Kralj. Ook stuurt de zaakwaarnemer een rekening van 500.000 gulden (225.000 euro) voor de transfer van Eric Addo, terwijl hij daarbij niet of nauwelijks betrokken is. De club betaalt, zo bleek uit een artikel in 2000 in deze krant.
Nadat Gerets bij PSV is begonnen, duikt ook een tweede Servische spelersmakelaar op in Eindhoven. Vladica Lemic - Vlado voor vrienden. Lemic is óók een bekende van Erik Gerets. Hij voetbalde bij het Belgische Lierse SK toen Gerets daar trainer was.
Na zijn voetbalcarrière gaat Vlado Lemic in spelers handelen (zie kader) De eerste speler die Lemic naar PSV mag brengen is de 15-jarige Serviër Sasa Stojanovic. Tijdens die onderhandelingen legt Lemic contact met Frank Arnesen, op dat moment technisch directeur bij de Eindhovense club. Lemic kent dan al Piet de Visser, de scout die Stojanovic bij PSV heeft aanbevolen. De Visser zegt over Lemic: „Dat is een nette vent."
De Visser is ook de man die in 2000 de Servische spits Mateja Kezman van Partizan Belgrado aanbeveelt als opvolger van Ruud van Nistelrooy. Lemic doet die transfer van 30 miljoen gulden (14 miljoen euro). Met een deel van zijn opbrengst koopt Lemic de kapitale villa in Herenthout.
Na die deal is Lemic opeens 'een grote jongen' in transferland. Gerets wordt ontslagen als trainer en Stojic verlegt zijn werkterrein, maar Lemic blijft. Hij behoudt zijn contacten met Arnesen en scout De Visser. Als die laatste ergens in Zuid-Amerika weer een jong talent opspoort, is Lemic al onderweg om met diens zaakwaarnemer een deal 'te doen'. In de jaren daarna zal hij uitgroeien tot huismakelaar van PSV.
Lemic knoopt contacten aan met Zuid-Amerikaanse zaakwaarnemers en zoekt samenwerking met Rodger Linse, de makelaar van Ruud van Nistelrooy. Lemic speelt inmiddels een rol in de internationale handel in voetballers. Als Arnesen in 2004 van PSV naar de Engelse club Tottenham Hotspur gaat, wordt een bekend patroon zichtbaar. Opeens doet Lemic ook daar zaken. Een jaar later verhuist Arnesen naar Chelsea, de Londense club van de Russische miljardair Roman Abramovitsj. Sindsdien bemiddelt Lemic veel spelers die
uit het netwerk van Abramovitsj komen, ofwel daar naar toe gaan.
Piet de Visser wordt in 2004 persoonlijk adviseur van Abramovitsj, naast zijn werk als scout voor PSV. De Eindhovense club profiteert mee van de contacten. Uit het netwerk Abramovitsj komt de Braziliaan Alex naar PSV. Gefinancierd door Chelsea. Met hem bereikt PSV in 2005 de halve finale van de Champions League.
Ook met de opvolger van Arnesen bij PSV, Stan Valckx, kan Lemic goed opschieten. Valckx: „Lemic heeft het goed voor met iedereen." Valckx doet vanaf 2004 de transfers, naast trainer en technisch directeur Guus Hiddink.
Valckx, Hiddink en diens opvolger Ronald Koeman geven Vlado Lemic veel bewegingsvrijheid bij PSV. Bijna dagelijks staat zijn zwarte Mercedes voor De Herdgang, het trainingscomplex in Eindhoven. Lemic loopt er rond, keurig in pak. 's Ochtends, voor de training, staat hij de jongens in de gang op te wachten. Altijd met een luisterend oor, altijd in voor een praatje in hun eigen taal, altijd met een kwinkslag.
's Middags, na de lunch, hangt hij rond bij de Zuid-Amerikaanse en Servische spelers in de eetzaal. Tussendoor houdt Lemic kantoor op de kamer van Valckx. „Lemic was een meubelstuk met privileges. Andere managers kwamen er niet zo gemakkelijk in", zegt een bron binnen PSV. Mede door Lemic en scout De Visser zijn er veel Latijns-Amerikaanse spelers. Ze vormen een eigen groep. De noodzaak om Nederlands te leren hebben ze niet. Valckx en Lemic spreken hun talen.
Bewegingsvrijheid krijgt Lemic ook bij het aan- en verkopen van spelers. Sinds zijn komst bij PSV is hij bij zeker twintig spelers zakelijk betrokken. Daarvan zijn er maar drie echt een succes: Gomes, Alex en Kezman. Van de andere spelers waarbij Lemic bemiddelt wordt weinig meer vernomen. Neem de Braziliaan Leandro Bon-
fim, de aanvaler kost miljoenen euro's, maar blijkt niet geschikt voor het hoogste niveau. Aan tal van transacties verdient Lemic miljoenen. Een bron bij PSV noemt het bedrag van 15 miljoen euro en zegt: „Lemic werd er bij transacties tussen geschoven of wist zich er tussen te wringen. Soms zonder medeweten van de speler en diens zaakwaarnemer."
De positie van Lemic komt voor het eerst onder druk als PSV in 2004 een nieuw management krijgt. Van Raaij wordt als voorzitter opgevolgd door Rob Westerhof, oud-directeur van Philips Noord-Amerika. Westerhof heeft
snel door dat Lemic een bij zondere rol speelt.
De voorzitter gaat zelf op onderzoek uit. Hij controleert, buiten iedereen om, voorjaar 2005 het werk van Lemic en Valckx. Die hebben in Brazilië onderhandeld over de 20-jarige Robinho, de nieuwe Péle. Volgens Westerhof gaat het om een opzetje om PSV enkele miljoenen meer te laten betalen dan nodig. Guus Hiddink wordt boos als Westerhof verslag uitbrengt. „Waar bemoei je je mee?"
In 2005 klopt Valckx weer bij Westerhof aan. De Italiaanse topclub Inter Milaan zou een bod gedaan hebben op de van Chelsea gehuurde Alex. Om hem te behouden voor PSV hebben makelaar Giuliano Bertolucci en Lemic werk verricht. Ze dienen een nota in van 500.000 euro.
Westerhof vertrouwt het niet. Hij belt met manager Peter Kenyon van Chelsea. Kenyon zegt dat er géén bod is. Ook Inter Milaan zou van niks weten. Westerhof deelt die informatie met Hiddink en de commissarissen. De club betaalt de rekening toch.
„Lemic zocht", zegt voorzitter Westerhof, „telkens naar een mogelijkheid om een factuur in te dienen. Zelfs als hij niets met een deal te maken had. Dat is jarenlang geaccepteerd." Westerhof wil geen 'spookrekeningen'. Hij laat een lijst opstellen met alle transfers en namen van de tussenpersonen, compleet met bedragen.
President-commissaris Jan Timmer vindt dat de bemiddelingskosten de pan uit zijn gerezen en legt de lijst voor aan Guus Hiddink. Tegen de trainer zegt hij, zo staat in de biografie Dit is mijn wereld van Hiddink: „Je moet oppassen dat je als technisch directeur niet bevriende relaties geld toeschuift." Hiddink is razend dat aan zijn integriteit wordt getwijfeld. De trainer zoekt steun bij Westerhof, maar krijgt die niet.
De geschiedenis herhaalt zich bij de aankoop van de Belgische middenvelder Timmy Simons. PSV koopt hem in juni 2005 voor 3,5 miljoen euro van Club Brugge. Weer ligt er een rekening van Vlado Lemic van meer dan een ton. Westerhof vraagt Stan Valckx waar dat nu weer voor is. 'Bemiddeling', zegt hij. Westerhof betwijfelt dat. Maar PSV betaalt de rekening toch, volgens Valckx. Volgens de voorzitter is het aannemelijk dat Valckx Lemic helpt met het betaald krijgen van zijn spookrekeningen.
Heeft Lemic bemiddeld? „Nee", zegt Guy Bonny, zaakwaarnemer van Timmy Simons. Bij de contractbesprekingen deed Bonny uitsluitend zaken met Stan Valckx. Mare Degryse, destijds manager van Brugge, zegt dat hij Lemic zelfs nog nooit ontmoet heeft. Ook hij deed alleen zaken met Valckx.
Waarom dan toch een rekening van Lemic? Valckx heeft er geen goede verklaring voor. Lemic zou voorkomen hebben dat Feyenoord zich in de transferstrijd mengde. Valckx schuift de verantwoordelijkheid door naar Hiddink: „Lemic heeft er op De Herdgang over gesproken met Hiddink. Vlado en Guus hadden goede banden."
Hiddink, inmiddels trainer van het nationale voetbalteam van Rusland, weigert vanuit Moskou te reageren op vragen van deze krant. „PSV... wat moet ik erover zeggen? Is een gepasseerd station", e-mailt hij.
De verhoudingen in de clubleiding zijn in 2006 vertroebeld. Westerhof en de inmiddels aangetreden commercieel directeur Rob Ribbers staan tegenover Hiddink, Valckx en scout Piet de Visser. Westerhof lost het niet op. Te veel oppositie, te veel macht bij trainer Hiddink en te weinig steun van Timmer en de andere commissarissen. Timmer verwijt Westerhof zwak management. Westerhof trekt zijn conclusies en stapt op.
Even lijkt het 'kamp Lemic' te winnen. PSV aarzelt om Lemic aan te pakken. Zijn invloed is groot, inmiddels doet hij zaken voor de helft van de spelersselectie en hij heeft veel internationale contacten. De komst van Jan Reker en Frits Schuitema, de nieuwe voorzitter van de raad van commissarissen, in juli 2007, betekent een omslag. Reker vindt dat Lemic voor iemand zonder functie bij PSV te grote invloed uitoefent op het transferbeleid. „Ingrijpen was onvermijdelijk", zegt een betrokkene. President-commissaris Schuitema steunt Reker.
Volgens Valckx, verantwoordelijk voor de transfers, verdenkt de clubleiding hem ervan geld te hebben aangenomen van Lemic. Valckx: „Reker zei tegen mij: 'Je wordt betaald door PSV en je werkt voor Lemic'."
PSV onderzoekt transfers waarbij Valckx en Lemic betrokken zijn. Daarbij zouden geen onrechtmatigheden ontdekt zijn. Valckx ontkent geld aangenomen te hebben van de Serviër.
Toch blijkt hij wel geld te verdienen aan het verkopen van zijn spelers. Bij zijn aanstelling in 2004 ontvangt hij van toenmalig voorzitter Harry van Raaij een supercontract. Valckx krijgt van elke speler die PSV verkoopt vijf procent van de opbrengst. Het levert hem tussen 2004 en 2007 een bedrag van 1,25 miljoen euro op, naast zijn salaris. Valckx: „Ik heb er niet om gevraagd. Het is me aangeboden." Volgens Van Raaij is het contract na zijn vertrek als voorzitter „verkeerd uitgelegd". Het was niet de bedoeling dat Valckx zoveel ontving. „Maar hij heeft het wel gekregen."
Van Raaij sluit in 2004 het contract zonder dat de raad van commissarissen daarvan op de hoogte is. President-commissaris Jan Timmer komt er achter omdat Rob Westerhof, de opvolger van Van Raaij, het aankaart. Timmer is kwaad. In het contract zit volgens hem de belangenverstrengeling ingebakken.
Dat blijkt in juli 2006, als Lemic tegen de zin van Westerhof PSV-aanvaller Jefferson Farfan, de Parel uit Peru, voor 12,5 miljoen euro wil verkopen aan het Engelse Portsmouth. Valckx steunt hem. Uiteindelijk verkiest Farfan een verbeterd contract bij PSV, boven een transfer. Valckx loopt daardoor 625.000 euro, zijn 5 procent, mis. Als hij 's avonds thuiskomt, zegt Valckx tegen zijn vrouw dat hij toch blij is dat Farfan blijft. Zijn vrouw antwoordt: „Je moet meer aan jezelf denken. Je denkt alleen aan PSV." Ook Lemic loopt zijn fee mis.
Op 13 maart van dit jaar, in de nazit van het UEFA-du-el tegen Tottenham Hot-spur, escaleert de zaak. Op de derde etage in het Philips Stadion staan Jan Reker en Vlado Lemic te bekvechten. Reker is kwaad omdat hij zich voortdurend onder druk gezet voelt door de spelersmakelaar. Dit keer wil Lemic, weer met hulp van Valckx en De Visser, de Braziliaan Luisao van Benfica naar PSV brengen. Valckx hoort hoe Reker tegen Lemic zegt: „Wil je oorlog?" Het wordt oorlog.
Ook interim-coach Sef Vergoossen krijgt het een week later aan de stok met Lemic. De Serviër zorgt ervoor dat de Braziliaanse aanvaller Jonathan Reis opdrachten van Vergoossen weigert. De zaak loopt hoog op, vlak vóór de belangrijke thuiswedstrijd tegen FC Groningen. Lemic wil in het trainingscomplex opheldering van Vergoossen. De trainer ontsteekt in woede. Het is de laatste keer dat Lemic op De Herdgang gezien wordt.
Een maand later, in april, doet Gomes zijn uitspraken in Voetbal International. Anders dan twee jaar eerder bij Westerhof steunt de raad van commissarissen Reker. Valckx wordt op non-actief gezet wegens een „vertrouwensbreuk", scout Piet de Visser stapt zelf op en Lemic is niet meer welkom.
De zaak is opgelost, volgens PSV. President-commissaris Frits Schuitema wil dan ook geen uitspraken meer doen: „Dat hebben we ook afgesproken met Lemic. Want we denken niet dat PSV er beter van wordt, en hij ook niet."
Vlado Lemic laat per e-mail weten „het boek PSV" te hebben gesloten. Hij heeft zich inmiddels als bemiddelaar van de Serviër Miralem Sulejmani gemeld bij Ajax.
Komende week verschijnt het tweede deel over PSV.
Lees een verhaal over de belangenverstrengeling van spelersmakelaar Stojic en PSV-trainer Gerets op:
http://www.nrc.nl/links
Matige middenvelder
Spelersbemiddelaar Vladica (Vlado) Lemic is in 1966 in Zagreb geboren. In de jaren tachtig wordt hij profvoetballer In 1988 verliest hij met Borac Banja Luka de finale van de Joegoslavische beker tegen Rode Ster Belgrado. Daarna vertrekt Lemic, een middelmatige middenvelder, naar het Westen. In België speelt hij bij derdeklasser KFC Herentals. Op zijn hoogtepunt van zijn carrière komt Lemic één seizoen uit voor Lierse SK, waar Erik Gerets trainer is. Vervolgens besluit hij te gaan handelen in voetballers. Lemic en Cis Verachtert, een onroerend goedhandelaar en ex-bestuurder van KFC Herentals, richten in 1997 VLSports Consulting op. Het bedrijf heeft als doel 'het afsluiten van contracten voor het verlenen van diensten met sportbeoefenaars en met sportverenigingen'.
Lemic heeft hij geen licentie van de internationale voetbalorganisatie FIFA om als zaakwaarnemer te werken. Lemic omzeilt dat probleem. Hij laat zijn broer Zoran Lemic in Bosnië zijn zaken op papier afwikkelen. Zoran heeft sinds 2001 wel een licentie. Na de verkoop van spits Kezman voor 14 miljoen euro naar PSV speelt Lemic internationaal mee. In Eindhoven behartigt hij nu nog de belangen van Gomes, Cassio Ramos, Jonathan Reis, Fagner en Slobodan Rajkovic. Hij spreekt acht talen en heeft contacten in Zuid-Amerika, bij Real Madrid en Chelsea.
Met dank aan Raf Sauviller
= actief onderwerp
= inactief onderwerp