PSV deed sinds 1999 zaken met Vlado Lemic. Zonder dat de buitenwereld het merkte, vergrootte de Serviër z’n macht binnen de club. Een tweeluik over de Philips Sport Vereniging.
In het lommerrijke Herenthout, in de Belgische Kempen, houdt een vrouw in badhanddoek de deur van de villa van de Servische spelersmakelaar Vlado Lemic op een kier. Is hij thuis? De deur gaat dicht en, na hoorbaar overleg, weer open. Met een glimlachje zegt de vrouw: „Nee, hij is in het buitenland.”
Al weken speelt Vlado Lemic verstoppertje. Terwijl de interne machtsstrijd bij de kersverse landskampioen PSV het nieuws bepaalt, is de hoofdrolspeler onaanspreekbaar. „Ik ben geen man van de publiciteit”, e-mailt de zakenman die de halve selectie van PSV in zijn greep zou hebben en innige banden onderhoudt met technisch manager Stan Valckx en PSV-scout Piet de Visser.
Een paar weken geleden trok de platte kar met de kampioensploeg door Eindhoven, maar sindsdien rommelt het. Heurelho Gomes, de grootste ster van PSV, haalt vlak na het titelfeest uit in Voetbal International. Daarin neemt de doelman algemeen directeur Jan Reker op de korrel. Gomes heeft geen vertrouwen meer in Reker: „Hij eruit of ik eruit.” Ook technisch manager Stan Valckx zoekt de publiciteit. Hij vindt Reker „nalatig” en Piet de Visser, scout van PSV, stapt op: „Met die man wil ik niet meer werken.” Reker – bijnaam Pinokkio – heet onbetrouwbaar te zijn, zou zijn beloftes niet nakomen.
De publiciteit komt voor de meeste PSV-spelers als een verrassing. Het is niet zo dat de spelersgroep massaal tegen Reker is. Achter de ‘aanval’ zit Vlado Lemic, weten Reker en zijn medestanders. Lemic zou niet accepteren dat de directeur „schoon schip” maakt en zijn invloed wil breken.
Reker maakt inderdaad schoon schip. Valckx wordt op non-actief gezet, met Lemic wordt gebroken en De Visser stapt zelf op. En Gomes? De wonderkeeper die het vuurtje ontstak gaat vervoegd met vakantie naar Brazilië. Hij zint op een transfer.
Wat is aan de hand in Eindhoven? Wat zit er achter de breuk in het management van de Philips Sport Vereniging? En welke rol speelde handelaar Vlado Lemic?
NRC Handelsblad sprak de afgelopen weken met betrokkenen, binnen en buiten de landskampioen. Dat gebeurde deels op basis van anonimiteit. De speurtocht begint negen jaar geleden, bij toenmalig trainer Erik Gerets, een van de iconen van de voetbalclub.
In de zomer van 1999 wordt de Belgische oud-voetballer Gerets de nieuwe trainer van PSV. Hij onderhoudt nauwe banden met de Servische spelersmakelaar Ranko Stojic. Bij elke club waar Gerets aan de slag gaat, duikt Stojic op om voetballers af te leveren. Kwade zaken, zeggen oud-collega’s. Goede vrienden, zeggen ze zelf.
Met Stojic is van alles aan de hand. Hij stopte drie hulptrainers van Club Brugge enveloppen met geld toe, toen Gerets daar hoofdtrainer was. Gerets, als voetballer al eens wegens omkoping geschorst, ontkent daar iets mee van doen te hebben. Als Gerets trainer bij PSV wordt, verhuist Stojic mee. Daar levert hij bijvoorbeeld doelman Ivica Kralj. Ook stuurt de zaakwaarnemer een rekening van 500.000 gulden (225.000 euro) voor de transfer van Eric Addo, terwijl hij daarbij niet of nauwelijks betrokken is. De club betaalt, zo bleek uit een artikel in 2000 in deze krant.
Nadat Gerets bij PSV is begonnen, duikt ook een tweede Servische spelersmakelaar op in Eindhoven, Vladica Lemic – Vlado voor vrienden. Lemic is óók een bekende van Erik Gerets. Hij voetbalde bij het Belgische Lierse SK toen Gerets daar trainer was.
Na zijn voetbalcarrière gaat Vlado Lemic in spelers handelen (zie kader). De eerste speler die Lemic naar PSV mag brengen is de 15-jarige Serviër Sasa Stojanovic. Tijdens die onderhandelingen legt Lemic contact met Frank Arnesen, op dat moment technisch directeur bij de Eindhovense club. Lemic kent dan al Piet de Visser, de scout die Stojanovic bij PSV heeft aanbevolen. De Visser zegt over Lemic: „Dat is een nette vent.”
De Visser is ook de man die in 2000 de Servische spits Mateja Kezman van Partizan Belgrado aanbeveelt als opvolger van Ruud van Nistelrooy. Lemic doet die transfer van 30 miljoen gulden (14 miljoen euro). Met een deel van zijn opbrengst koopt Lemic de kapitale villa in Herenthout.
Na die deal is Lemic opeens ‘een grote jongen’ in transferland. Gerets wordt ontslagen als trainer en Stojic verlegt zijn werkterrein, maar Lemic blijft. Hij behoudt zijn contacten met Arnesen en scout De Visser. Als die laatste ergens in Zuid-Amerika weer een jong talent opspoort, is Lemic al onderweg om met diens zaakwaarnemer een deal ‘te doen’. In de jaren daarna zal hij uitgroeien tot huismakelaar van PSV.
Lemic knoopt contacten aan met Zuid-Amerikaanse zaakwaarnemers en zoekt samenwerking met Rodger Linse, de makelaar van Ruud van Nistelrooy. Lemic speelt inmiddels een rol in de internationale handel in voetballers. Als Arnesen in 2004 van PSV naar de Engelse club Tottenham Hotspur gaat, wordt een bekend patroon zichtbaar. Opeens doet Lemic ook daar zaken. Een jaar later verhuist Arnesen naar Chelsea, de Londense club van de Russische miljardair Roman Abramovitsj. Sindsdien bemiddelt Lemic veel spelers die uit het netwerk van Abramovitsj komen, ofwel daar naar toe gaan.
Piet de Visser wordt in 2004 persoonlijk adviseur van Abramovitsj, naast zijn werk als scout voor PSV. De Eindhovense club profiteert mee van de contacten. Uit het netwerk Abramovitsj komt de Braziliaan Alex naar PSV. Gefinancierd door Chelsea. Met hem bereikt PSV in 2005 de halve finale van de Champions League.
Ook met de opvolger van Arnesen bij PSV, Stan Valckx, kan Lemic goed opschieten. Valckx: „Lemic heeft het goed voor met iedereen.” Valckx doet vanaf 2004 de transfers, naast trainer en technisch directeur Guus Hiddink.
Valckx, Hiddink en diens opvolger Ronald Koeman geven Vlado Lemic veel bewegingsvrijheid bij PSV. Bijna dagelijks staat zijn zwarte Mercedes voor De Herdgang, het trainingscomplex in Eindhoven. Lemic loopt er rond, keurig in pak. ’s Ochtends, voor de training, staat hij de jongens in de gang op te wachten. Altijd met een luisterend oor, altijd in voor een praatje in hun eigen taal, altijd met een kwinkslag.
’s Middags, na de lunch, hangt hij rond bij de Zuid-Amerikaanse en Servische spelers in de eetzaal. Tussendoor houdt Lemic kantoor op de kamer van Valckx. „Lemic was een meubelstuk met privileges. Andere managers kwamen er niet zo gemakkelijk in”, zegt een bron binnen PSV. Mede door Lemic en scout De Visser zijn er veel Latijns-Amerikaanse spelers. Ze vormen een eigen groep. De noodzaak om Nederlands te leren hebben ze niet. Valckx en Lemic spreken hun talen.
Bewegingsvrijheid krijgt Lemic ook bij het aan- en verkopen van spelers. Sinds zijn komst bij PSV is hij bij zeker twintig spelers zakelijk betrokken. Daarvan zijn er maar drie echt een succes: Gomes, Alex en Kezman. Van de andere spelers waarbij Lemic bemiddelt wordt weinig meer vernomen. Neem de Braziliaan Leandro Bonfim, de aanvaler kost miljoenen euro’s, maar blijkt niet geschikt voor het hoogste niveau. Aan tal van transacties verdient Lemic miljoenen. Een bron bij PSV noemt het bedrag van 15 miljoen euro en zegt: „Lemic werd er bij transacties tussen geschoven of wist zich er tussen te wringen. Soms zonder medeweten van de speler en diens zaakwaarnemer.”
De positie van Lemic komt voor het eerst onder druk als PSV in 2004 een nieuw management krijgt. Van Raaij wordt als voorzitter opgevolgd door Rob Westerhof, oud-directeur van Philips Noord-Amerika. Westerhof heeft snel door dat Lemic een bijzondere rol speelt.
De voorzitter gaat zelf op onderzoek uit. Hij controleert, buiten iedereen om, voorjaar 2005 het werk van Lemic en Valckx. Die hebben in Brazilië onderhandeld over de 20-jarige Robinho, de nieuwe Péle. Volgens Westerhof gaat het om een opzetje om PSV enkele miljoenen meer te laten betalen dan nodig. Guus Hiddink wordt boos als Westerhof verslag uitbrengt. „Waar bemoei je je mee?”
In 2005 klopt Valckx weer bij Westerhof aan. De Italiaanse topclub Inter Milaan zou een bod gedaan hebben op de van Chelsea gehuurde Alex. Om hem te behouden voor PSV hebben makelaar Giuliano Bertolucci en Lemic werk verricht. Ze dienen een nota in van 500.000 euro.
Westerhof vertrouwt het niet. Hij belt met manager Peter Kenyon van Chelsea. Kenyon zegt dat er géén bod is. Ook Inter Milaan zou van niks weten. Westerhof deelt die informatie met Hiddink en de commissarissen. De club betaalt de rekening toch.
„Lemic zocht”, zegt voorzitter Westerhof, „telkens naar een mogelijkheid om een factuur in te dienen. Zelfs als hij niets met een deal te maken had. Dat is jarenlang geaccepteerd.” Westerhof wil geen ‘spookrekeningen’. Hij laat een lijst opstellen met alle transfers en namen van de tussenpersonen, compleet met bedragen.
President-commissaris Jan Timmer vindt dat de bemiddelingskosten de pan uit zijn gerezen en legt de lijst voor aan Guus Hiddink. Tegen de trainer zegt hij, zo staat in de biografie Dit is mijn wereld van Hiddink: „Je moet oppassen dat je als technisch directeur niet bevriende relaties geld toeschuift.” Hiddink is razend dat aan zijn integriteit wordt getwijfeld. De trainer zoekt steun bij Westerhof, maar krijgt die niet.
De geschiedenis herhaalt zich bij de aankoop van de Belgische middenvelder Timmy Simons. PSV koopt hem in juni 2005 voor 3,5 miljoen euro van Club Brugge. Weer ligt er een rekening van Vlado Lemic van meer dan een ton. Westerhof vraagt Stan Valckx waar dat nu weer voor is. ‘Bemiddeling’, zegt hij. Westerhof betwijfelt dat. Maar PSV betaalt de rekening toch, volgens Valckx. Volgens de voorzitter is het aannemelijk dat Valckx Lemic helpt met het betaald krijgen van zijn spookrekeningen.
Heeft Lemic bemiddeld? „Nee”, zegt Guy Bonny, zaakwaarnemer van Timmy Simons. Bij de contractbesprekingen deed Bonny uitsluitend zaken met Stan Valckx. Marc Degryse, destijds manager van Brugge, zegt dat hij Lemic zelfs nog nooit ontmoet heeft. Ook hij deed alleen zaken met Valckx.
Waarom dan toch een rekening van Lemic? Valckx heeft er geen goede verklaring voor. Lemic zou voorkomen hebben dat Feyenoord zich in de transferstrijd mengde. Valckx schuift de verantwoordelijkheid door naar Hiddink: „Lemic heeft er op De Herdgang over gesproken met Hiddink. Vlado en Guus hadden goede banden.”
Hiddink, inmiddels trainer van het nationale voetbalteam van Rusland, weigert vanuit Moskou te reageren op vragen van deze krant. „PSV... wat moet ik erover zeggen? Is een gepasseerd station”, e-mailt hij.
De verhoudingen in de clubleiding zijn in 2006 vertroebeld. Westerhof en de inmiddels aangetreden commercieel directeur Rob Ribbers staan tegenover Hiddink, Valckx en scout Piet de Visser. Westerhof lost het niet op. Te veel oppositie, te veel macht bij trainer Hiddink en te weinig steun van Timmer en de andere commissarissen. Timmer verwijt Westerhof zwak management. Westerhof trekt zijn conclusies en stapt op.
Even lijkt het ‘kamp Lemic’ te winnen. PSV aarzelt om Lemic aan te pakken. Zijn invloed is groot, inmiddels doet hij zaken voor de helft van de spelersselectie en hij heeft veel internationale contacten. De komst van Jan Reker en Frits Schuitema, de nieuwe voorzitter van de raad van commissarissen, in juli 2007, betekent een omslag. Reker vindt dat Lemic voor iemand zonder functie bij PSV te grote invloed uitoefent op het transferbeleid. „Ingrijpen was onvermijdelijk”, zegt een betrokkene. President-commissaris Schuitema steunt Reker.
Volgens Valckx, verantwoordelijk voor de transfers, verdenkt de clubleiding hem ervan geld te hebben aangenomen van Lemic. Valckx: „Reker zei tegen mij: ‘Je wordt betaald door PSV en je werkt voor Lemic’.”
PSV onderzoekt transfers waarbij Valckx en Lemic betrokken zijn. Daarbij zouden geen onrechtmatigheden ontdekt zijn. Valckx ontkent geld aangenomen te hebben van de Serviër.
Toch blijkt hij wel geld te verdienen aan het verkopen van zijn spelers. Bij zijn aanstelling in 2004 ontvangt hij van toenmalig voorzitter Harry van Raaij een supercontract. Valckx krijgt van elke speler die PSV verkoopt vijf procent van de opbrengst. Het levert hem tussen 2004 en 2007 een bedrag van 1,25 miljoen euro op, naast zijn salaris. Valckx: „Ik heb er niet om gevraagd. Het is me aangeboden.” Volgens Van Raaij is het contract na zijn vertrek als voorzitter „verkeerd uitgelegd”. Het was niet de bedoeling dat Valckx zoveel ontving. „Maar hij heeft het wel gekregen.”
Van Raaij sluit in 2004 het contract zonder dat de raad van commissarissen daarvan op de hoogte is. President-commissaris Jan Timmer komt er achter omdat Rob Westerhof, de opvolger van Van Raaij, het aankaart. Timmer is kwaad. In het contract zit volgens hem de belangenverstrengeling ingebakken.
Dat blijkt in juli 2006, als Lemic tegen de zin van Westerhof PSV-aanvaller Jefferson Fárfan, de Parel uit Peru, voor 12,5 miljoen euro wil verkopen aan het Engelse Portsmouth. Valckx steunt hem. Uiteindelijk verkiest Fárfan een verbeterd contract bij PSV, boven een transfer. Valckx loopt daardoor 625.000 euro, zijn 5 procent, mis. Als hij ’s avonds thuiskomt, zegt Valckx tegen zijn vrouw dat hij toch blij is dat Fárfan blijft. Zijn vrouw antwoordt: „Je moet meer aan jezelf denken. Je denkt alleen aan PSV.” Ook Lemic loopt zijn fee mis.
Op 13 maart van dit jaar, in de nazit van het UEFA-duel tegen Tottenham Hotspur, escaleert de zaak. Op de derde etage in het Philips Stadion staan Jan Reker en Vlado Lemic te bekvechten. Reker is kwaad omdat hij zich voortdurend onder druk gezet voelt door de spelersmakelaar. Dit keer wil Lemic, weer met hulp van Valckx en De Visser, de Braziliaan Luisão van Benfica naar PSV brengen. Valckx hoort hoe Reker tegen Lemic zegt: „Wil je oorlog?” Het wordt oorlog.
Ook interim-coach Sef Vergoossen krijgt het een week later aan de stok met Lemic. De Serviër zorgt ervoor dat de Braziliaanse aanvaller Jonathan Reis opdrachten van Vergoossen weigert. De zaak loopt hoog op, vlak vóór de belangrijke thuiswedstrijd tegen FC Groningen. Lemic wil in het trainingscomplex opheldering van Vergoossen. De trainer ontsteekt in woede. Het is de laatste keer dat Lemic op De Herdgang gezien wordt.
Een maand later, in april, doet Gomes zijn uitspraken in Voetbal International. Anders dan twee jaar eerder bij Westerhof steunt de raad van commissarissen Reker. Valckx wordt op non-actief gezet wegens een „vertrouwensbreuk”, scout Piet de Visser stapt zelf op en Lemic is niet meer welkom.
De zaak is opgelost, volgens PSV. President-commissaris Frits Schuitema wil dan ook geen uitspraken meer doen: „Dat hebben we ook afgesproken met Lemic. Want we denken niet dat PSV er beter van wordt, en hij ook niet.”
Vlado Lemic laat per e-mail weten „het boek PSV” te hebben gesloten. Hij heeft zich inmiddels als bemiddelaar van de Serviër Miralem Sulejmani gemeld bij Ajax.
Komende week verschijnt het tweede deel over PSV.
Voor relaties valt er bij PSV altijd wel iets te regelen
Door onze redacteuren Joep Dohmen en Koen Greven
Voetbal Clubleiding van Eindhovense landskampioen creëerde zelf cultuur van belangenverstrengeling en vriendendiensten
Hoe is het gesteld met het management van PSV als spelershandelaar Vlado Lemic miljoenen euro’s kon verdienen? Deel twee van een tweeluik over de Philips Sport Vereniging.
Hij was als een vader voor zijn club,Harry van Raaij.
Vader en voorzitter. Onder zijn leiding behaalde PSV grote sportieve successen, terwijl de club tegelijk iets van een familiebedrijf hield. In Eindhoven was rust in de tent.
Dat veranderde een maand geleden, toen de eenentwintigste landstitel net binnen was. Opeens rolde algemeen directeur Jan Reker over straat met manager Stan Valckx. Die laatste werd bijgestaan door wonderkeeper Heurelho Gomes, scout Piet de Visser en – verscholen op de achtergrond – spelershandelaar Vlado Lemic.
Om Lemic was de ruzie te doen.
Hij had te veel invloed bij PSV, vond Reker, en speelde onder één hoedje met Valckx en De Visser bij het kopen en verkopen van voetballers.
De club was in de greep van vriendendiensten en belangenverstrengelingen.
Valckx en Lemic werden twee weken geleden aan de kant geschoven.
De Visser ging zelf weg.
De nieuwe trainer, Huub Stevens, wil nu graag vooruitkijken: „We gaan proberen er weer een echte PSV-familie van te maken.”
Vorige week beschreef deze krant hoe Vlado Lemic PSV in zijn greep kreeg. Vandaag luidt de vraag: Als Lemic zo eenvoudig miljoenen kon verdienen bij de club, hoe is het dan gesteld met het management van de Philips Sport Vereniging?
NRC Handelsblad zocht een antwoord en voerde afgelopen weken binnen en buiten de club gesprekken met betrokkenen – die niet altijd geciteerd kunnen worden.
Dit verhaal begint met de komst van Guus Hiddink als trainer, in 2002. Met hem heeft voorzitter Harry van Raaij een stap voorwaarts gezet. Als bondscoach van Zuid-Korea verwierf Hiddink wereldfaam.
Hij moet PSV, net als in 1988, terugbrengen naar de Europese top.
De clubleiding wil af van de zuinige Philipscultuur. Sportieve successen moeten de Brabantse club bevrijden van de kneuterigheid.
Zorgvuldig bouwt de club aan een ander imago. PSV wordt Europees en flamboyant.
Daarvoor is veel geld nodig. Van Raaij en Fons Spooren, een Brabantse restauranthouder die twee jaar eerder door de voorzitter is aangesteld als commercieel directeur, halen het regionale bedrijfsleven binnen als sponsor en geldschieter.
Onder het duo wordt de begroting opgeschroefd van 18 miljoen euro per jaar naar 55 miljoen.
De vier hoeken in het Philips Stadion worden volgebouwd en het spelersverblijf op De Herdgang wordt gemoderniseerd.
Het nieuw elan straalt tot in de voorzitterskamer. Op aandringen van Spooren komt in het vertrek een glazen tafel te staan waarin het clubembleem is gegraveerd. De flessen Château Palmer liggen op temperatuur in een kast, net als een voorraad Cubaanse Cohiba’s.
Het provincialisme is voorbij.
Wat niet verdwijnt, is het ‘onskent- ons-klimaat’ in het Philips Stadion. Bevriende relaties krijgen opdrachten en er is altijd wel iets te regelen, vertellen bronnen bij PSV. Het is een cultuur van belangenverstrengelingen, vriendendiensten en een weinig zakelijke houding bij het afsluiten van contracten.
Dat neemt niet weg dat Van Raaij als voorzitter door trainers, spelers, werknemers én supporters op handen wordt gedragen.
Een man met een clubhart en gevoel voor de voetballerij. Daarmee bedoelen de betrokkenen eigenlijk te zeggen: niet iemand die zeurt over een paar centen extra. Zijn bijnaam is ‘Sinterklaas’.
Dat merkt technisch manager Frank Arnesen, belast met transfers.
Hij mag van Van Raaij persoonlijk verdienen aan de spelers die hij verkoopt. De Deen heeft naast zijn arbeidsovereenkomst een side letter waarin staat dat hij over het saldo van de aan- en verkopen van een aantal spelers een vast percentage krijgt. Bijvoorbeeld bij de verkoop van Dennis Rommedahl. Arnesen haalde de aanvaller als achttienjarig talent voor een schijntje naar Eindhoven.
Als hij in 2004 voor 3,5 miljoen euro wordt verkocht aan Charlton Athletic, krijgt Arnesen een deel van de winst.
Onder het bestuur van Van Raaij bloeien allerlei soorten vriendendiensten. Zo onderhoudt Arnesen nauwe banden met spelersmakelaar Søren Lerby.
Dat is zijn voormalig voetbalmaatje.
Samen komen ze in 1975 vanuit Denemarken naar Nederland om bij Ajax te voetballen. Van Raaij stelt in zijn biografie vast dat hij kritischer had moeten zijn op Arnesen: „Hij sloot enkele deals met zijn goede vriend Lerby. (..)
Gezien hun achtergrond weet je dat er zulke lijnen lopen. Dat is inherent aan de voetballerij, je verandert het ook niet. (..) Ik had als directievoorzitter wel scherper moeten zijn. En misschien iets minder goed van vertrouwen.”
Van Raaij bedenkt in 2004 voor Hiddink een regeling vergelijkbaar met die van Arnesen. Als voorzitter Jan Timmer van de raad van commissarissen daar lucht van krijgt, gaat het niet door. In zijn biografie ‘Dit is mijn wereld’ is Hiddink boos over het schrappen van de regeling: „Er zou een bonus worden uitgekeerd voor de spelers die we konden opruimen. We moesten schoon schip maken.
Maar ook dat is getorpedeerd.”
Arnesen wordt in 2004 opgevolgd door Stan Valckx, oud-speler van PSV. Valckx verdient ook aan de spelershandel. PSV geeft hem van elke transfer vijf procent van de opbrengst. De oud-voetballer verdient in totaal 1,25 miljoen euro aan de transfers. Jan Timmer vindt achteraf dat in het contract van Valckx sprake is van belangenvermenging.
Volgens Van Raaij – verantwoordelijk voor het beloningsbeleid – is het contract ná zijn vertrek verkeerd uitgelegd.
Het is president-commissaris Timmer die eens opmerkt dat Harry van Raaij de club te veel als zijn eigen onderneming ziet. De voorzitter beschouwt dat juist als een compliment. Niemand kijkt er bovendien van op als zijn zoon, Hans van Raaij, het nieuwe hoofd automatisering van PSV wordt.
Commercieel directeur Spooren is intussen druk met het werven van nieuwe sponsors die de investeringen in de club moeten bekostigen.
Van Raaij prijst de inventieve wijze waarop Spooren zaken doet. Het is echter niet altijd even transparant. Een betrokkene zegt: „Spooren is een meester-ritselaar en Van Raaij liet zich meeslepen.”
Zo biedt Spooren ‘va s t g o e d b a - ron’ Harrie van de Moesdijk (onlangs in het nieuws vanwege de verkoop van zijn collectie Ferrari’s) jarenlang gratis een businesslounge aan op de exclusieve derde verdieping van het Philips Stadion.
Van de Moesdijk doet op zijn beurt „leuke dingen” voor de club, zoals het betalen van een reisje voor de A-selectie, zegt Spooren.
De directeur haalt ook Vacan- soleil binnen als sponsor. Directeur Wim Backers maakt deze touroperator businesspartner. Daarna helpt Spooren Backers privé af van diens onverkochte villa met zwembad.
Hij zet een constructie op tussen Backers, PSV en trainer Erik Gerets, de voorganger van Hiddink.
Gerets koopt het pand van Backers voor 1,4 miljoen gulden (690.000 euro). Tegelijk sluit voorzitter Van Raaij namens PSV een contract met Gerets. Daarin financiert de club het pand. Als Gerets de villa in 2004 voor slechts 410.000 euro verkoopt, draait de voetbalclub op voor het verlies van 280.000 euro. Volgens Van Raaij is het prijsverschil verklaarbaar: „Het huis was uitgeleefd door een speler die er een tijdje woonde.”
De nieuwe eigenaar verkoopt de villa binnen drie maanden door met 115.000 euro winst.
De verkoop van het voetbalinternaat van PSV in het naburige Geldrop is ook zo’n transactie die vragen oproept. PSV verkoopt het pand in 2000 aan drugsbaas Frank van Geel, vier jaar eerder veroordeeld voor zijn rol in een Eindhovense drugsbende. Twee weken na de verkoop van het internaat wordt Van Geel geliquideerd in de deuropening van zijn woning. Na zijn dood verkopen de erfgenamen het voormalige internaat met twee ton winst.
En dan is er nog de verkoop in 2001 van het parkeerterrein naast het Philips Stadion. PSV ontvangt 13,5 miljoen euro voor de grond.
Het Eindhovens Dagblad beschul- digt directeur Spooren in deze zaak van belangenverstrengeling.
Hij zou privé voor vier ton delen in de winst van de projectontwikkelaar.
Naar de kwestie gevraagd, spreekt Spooren over een „overtrokken zaak”.
Op sportief gebied behaalt PSV successen. Rivaal Ajax wordt voortdurend overtroefd. Maar als het om sponsordeals gaat, hebben de Eindhovenaren het nakijken.
PSV krijgt tussen 2003 en 2008 7,5 miljoen euro per jaar van founding father Philips. Ter vergelijking: Ajax ontvangt vanaf volgend seizoen van de nieuwe hoofdsponsor Aegon jaarlijks 12 miljoen euro.
Volgens bronnen bij PSV is het nieuwe contract met Philips (vanaf 200
nog slechter dan het vorige: vijf miljoen euro per jaar.
PSV heeft niet altijd een goede hand bij het afsluiten van sponsorcontracten.
Een voorbeeld is het kledingcontract met sportmerk Nike. Die betaalt sinds 2003 slechts zeven ton per jaar aan de meervoudig landskampioen. Een schijntje vergeleken met de 8 miljoen euro die Ajax vanaf volgend seizoen jaarlijks van Adidas krijgt.
Spooren is in 2003 ook voor het Nike-contract verantwoordelijk.
Volgens hem willen andere bedrijven niet sponsoren. „Ik heb geleurd bij Kappa, Adidas, Puma, Quick en Cruyff Sport, maar er was geen interesse.” Bronnen bij PSV melden dat Quick wél interesse had, maar dat dat bedrijf niet om een bod gevraagd is. Quick zou niet ‘des PSV’s’ zijn. Spooren ontkent dat. Quick bevestigt de interesse, maar wil geen details geven.
Spooren krijgt van Nike-adviseur Cees van Nieuwenhuizen te horen waarom het sportmerk zo weinig biedt: er is voor PSV „niet meer budget”. Van Nieuwenhuizen is overigens de zaakwaarnemer van trainer Hiddink. Voor hem is er bij Nike wél budget. Hiddink heeft een imagecontract. Ook voor PSV-spits Ruud van Nistelrooy heeft Nike budget: één miljoen gulden (453.000 euro) per jaar, tien jaar lang. Spooren, trots: „Ik heb dat nog geregeld tussen Nike en Ruud.”
De commercieel directeur treedt ondertussen ook op als spelersbemiddelaar.
Zo is hij naar eigen zeggen betrokken bij de transfer van Arjen Robben naar Chelsea.
Hij legde contact met Peter Kenyon, directeur van de Engelse club.
Dat zou hem een ‘bonus’ opleveren.
Spooren: „Ik heb bemiddeld in de verkoop. Maar uiteindelijk ben ik niet uitbetaald.”
Dat Spooren niets ontvangt, komt door zijn vroegtijdige ontslag.
Hij raakt in 2003 zijn baan kwijt als justitie hem oppakt voor een zedenmisdrijf. Het heeft een negatieve uitstraling op de club.
Van Raaij ontslaat hem en treft later een schikking in een arbitrageprocedure.
De strafrechter veroordeelt Spooren in 2005 tot vijftien maanden cel, waarvan vijf voorwa ardelij k.
In oktober dat jaar komt justitie wéér langs. Dit keer worden Spooren en zijn voormalig mededirecteur Hiddink verdacht van belastingfraude.
Spooren komt weg met een schikking. Hiddink krijgt een boete van 45.000 euro en een voorwaardelijke celstraf van zes maanden. De rechtbank vindt de „opzet” van de fraude van Hiddink „zeer laakbaar”.
De meeste vriendendiensten en belangverstrengelingen zijn voor de buitenwereld niet zichtbaar. Maar er zijn ook situaties waarin het combineren van belangen openlijk gebeurt.
Hiddink mag in 2005, terwijl hij technisch directeur en trainer van PSV is, tegelijk bondscoach van Australië worden. En scout Piet de Visser treedt zowel voor PSV als voor Chelsea op.
Openlijk is ook de belangenvermenging van twee leden van de raad van commissarissen, die als belangrijkste taak hebben het houden van toezicht op de directie.
Het duo heeft in die jaren persoonlijk belangen bij de aan- en verkoop van spelers. Ze behoren tot de kapitaalkrachtige Brabanders en regionale bedrijven die door Van Raaij en Spooren zijn gevraagd om geld te storten in drie fondsen waarmee spelers gekocht worden.
De commissarissen Gerard Verdonschot (ex-ASML) en Wim van der Leegte (VDL-groep) investeren in de fondsen. Zij zijn gebaat bij verkoop van de spelers, want ze krijgen een percentage van de verkoopwaarde.
Daarmee liggen toezicht en krediet bij PSV in één hand. Volgens de code-Tabaksblat, de regels voor goed ondernemingsbestuur die ook voor PSV NV gelden, moet het toezicht van de commissarissen onafhankelijk zijn.
Ook Harry van Raaij heeft twee petten op. Als voorzitter moet hij de belangen van de voetbalclub dienen. Maar als voorzitter van een van de spelersfondsen moet hij óók de belangen behartigen van de investeerders van dit fonds. En de investeerders Verdonschot en Van der Leegte controleren op hun beurt als commissarissen Van Raaij.
De spelersfondsen leveren overigens wel geld op. Van Raaij en Spooren halen er 35 miljoen euro mee op. Dat neemt niet weg dat bij het vertrek van Van Raaij, oktober 2005, PSV een schuld heeft van ruim 100 miljoen euro en een negatief eigen vermogen.
De nieuwe voorzitter, Rob Westerhof, ziet zich, naar eigen zeggen, gedwongen om de financiën te saneren. Dat levert hem veel kritiek op. Hij wordt door vrijwel alle partijen afgeschilderd als ‘een bobo die niets begrijpt van de voetbalwereld’.
PSV raakt in de seizoenen daarna uit de financiële problemen.
Dat is mede te danken aan Ajax.
Die club sneuvelt twee keer in de voorronde van de Champions League.
Daardoor krijgt PSV van de Europese voetbalbond (UEFA) alle inkomsten van het Nederlandse deel van de televisiegelden.
Dat PSV nu, voor het eerst sinds zes jaar, een acceptabele schuldpositie heeft, komt ook door commercieel directeur Rob Ribbers, de opvolger van Spooren. Hij herziet de sponsorcontracten, maakt een einde aan de gratis businesslounge van vastgoedman Van de Moesdijk en zorgt voor nieuwe inkomsten.
Voortaan wordt het stadion ook gebruikt voor andere activiteiten, zoals concerten.
Terugblikkend zegt een betrokkene: „Je kunt Harry van Raaij verwijten dat hij toeschietelijk was en dat hij niet optrad tegen belangenverstrengelingen en vriendendiensten.
Maar hij had wel een hart voor de club. De commissarissen hadden scherper toezicht moeten houden.”
Dat gebeurt nu. Het circuit rond spelershandelaar Vlado Lemic is buiten de deur gezet. Inmiddels vult zaakwaarnemer Kees Ploegsma de ontstane leegte. Hij is oudmanager van PSV en vriend van algemeen directeur Jan Reker.
Zijn bedrijf Sports Entertainment Group levert afgelopen maanden drie nieuwe werknemers aan PSV: trainer Huub Stevens, hoofd jeugdopleiding Wiljan Vloet en jeugdtrainer Ernest Faber. „PSV blijft een familiebedrijf”, verzucht een bron binnen de club. „Kom maar eens kijken bij een thuiswedstrijd. Harry van Raaij zit nog altijd op de stoel van de voorzitter.
Niemand die hem daar weg durft te sturen.”
Lees het eerste deel van dit tweeluik over PSV: nrc.nl/psv
Zorgvuldig bouwt de club aan een ander imago. PSV wordt Europees en flamboyant
Spooren helpt sponsor privé af van villa met zwembad
‘Harry van Raaij zit nog altijd op de stoel van de voorzitter’
Toenmalig PSV-voorzitter Harry van Raaij (links), oud-trainer Guus Hiddink (midden) en de bestuursvoorzitter van Philips, Gerard Kleisterlee, in de zomer van 2002. Foto Capital Photos
= actief onderwerp
= inactief onderwerp